Spis treści:
- Samoregulacja i problem z PTSD – dlaczego tradycyjne metody leczenia mogą nie działać?
- Sprawdź czy masz PTSD. Lista objawów
- Objawy PTSD
- O czym świadczą odpowiedzi twierdzące?
- Zrób pierwszy krok – samoregulacja w praktyce
Samoregulacja i problem z PTSD – dlaczego tradycyjne metody leczenia mogą nie działać?
Przez lata dominowało przekonanie, że rozmowa o trudnych doświadczeniach i farmakoterapia to klucz do zdrowienia. W rzeczywistości wielu ludzi cierpiących z powodu dziecięcej traumy nie odczuwa poprawy po klasycznej terapii rozmową, a czasem nawet czuje się gorzej.
Anna Runkle sama przez 17 lat uczęszczała na terapię i w tym czasie spotkała się łącznie z 11 specjalistami. Czuła, że jej problemy były rozumiane jedynie powierzchownie. Przeżycia związane z traumą powodowały u niej impulsywne decyzje, schematy destrukcyjnych relacji i chroniczne napięcie. Pomimo terapii nie potrafiła odnaleźć spokoju.
Psychologowie podkreślają, że trauma wpływa na mózg w taki sposób, że sama rozmowa o niej może pogłębiać objawy. Układ nerwowy wpada w stan rozregulowania, a fale mózgowe tracą równowagę. To tłumaczy, dlaczego zdarza się, że standardowa psychoterapia może nie przynosić oczekiwanych rezultatów.
Sprawdź czy masz PTSD. Lista objawów
Osoby, które w dzieciństwie były ofiarami przemocy lub zaniedbania, często skarżą się na podobny zestaw objawów. Nie zawsze jednak świadczą one o przeżyciu traumy i u każdej osoby są nieco inne.
Poniższa lista pytań nie służy do postawienia diagnozy – wylicza ona często występujące, „namacalne” objawy (które czujesz i widzisz) omawianego schorzenia. Jeśli regularnie doświadczasz choćby kilku z nich, niewykluczone, że borykasz się z symptomami zadawnionej traumy.
Mierząc się z poniższymi pytaniami, zlicz wszystkie odpowiedzi twierdzące. Pamiętaj, że nie ma dobrych ani złych odpowiedzi.
Objawy PTSD:
- Czy cierpisz na depresję, stany lękowe lub inne dolegliwości psychiczne?
- Czy masz trudności z wyznaczaniem granic i mówieniem „nie”?
- Czy masz wrażenie, że jesteś odseparowany od innych ludzi lub całych grup osób w jakichś niewytłumaczalny dla ciebie sposób?
- Czy zdarzyło ci się niszczyć związki lub karierę zawodową z powodu odczuwania intensywnych emocji, wybuchów smutku, zazdrości, paniki lub gniewu, które nie powinny mieć miejsca?
- Czy strach przed samotnością sprawia, że tkwisz w związku, który ci szkodzi?
- Czy jesteś konfliktowy w relacji z partnerem, członkami rodziny, znajomych lub współpracowników?
- Czy inni ludzie cię drażnią i dlatego unikasz kontaktów towarzyskich?
- Czy masz wrażenie, że „przyciągasz” osoby niedostępne, agresywne lub o skłonnościach destrukcyjnych?
- Czy palisz papierosy, spożywasz jedzenie, pijesz alkohol lub zażywasz narkotyki w sposób, który prowadzi do uzależnienia?
- Czy masz problemy z porządkowaniem swoich rzeczy?
- Czy masz tendencję do “wyłączania się” w nietypowych sytuacjach oraz trudności z utrzymaniem produktywności i koncentracji?
- Czy zachowujesz się niezdarnie w najmniej oczekiwanych sytuacjach?
- Czy zdarza ci się potykać lub upuszczać przedmioty?
- Czy kiedy próbujesz wykonać jakąś rutynową czynność (zwłaszcza, gdy się spieszysz lub jesteś pod presją), zdarza się, że zdenerwowanie nie pozwala ci działać?
- Czy czujesz się stale przytłoczony ilością zadań, które przed tobą stoją?
- Czy masz trudności z wykonaniem jakiegokolwiek zadania, nie wywiązujesz się ze swoich obowiązków, nie płacisz rachunków lub nie wypowiadasz się w ważnych dla ciebie sprawach?
- Czy cierpisz na tajemnicze dolegliwości zdrowotne, które wydają się nie mieć jasnej przyczyny?
O czym świadczą odpowiedzi twierdzące?
Osoby, które były wykorzystywane i zaniedbywane w dzieciństwie mogą borykać się z każdym z wyżej wymienionych objawów. Często ich problemy obejmują sferę emocji, zachowania i relacji międzyludzkich, jak również zdolności poznawczych i funkcji fizjologicznych. Jeśli przeżyłeś traumę w okresie dzieciństwa, a na wiele z powyższych pytań odpowiedziałeś w sposób twierdzący, pamiętaj, że wszystko jest z tobą w porządku.
Twoje objawy są normalną reakcją na nienormalne doświadczenia i warunki, w których dorastałeś. Samoregulacja to pierwszy ważny krok do lepszego i spokojniejszego życia.
Zrób pierwszy krok – samoregulacja w praktyce
Jeśli czujesz, że klasyczne metody leczenia traumy ci nie pomagają, warto rozważyć nowe podejście. Oto kilka pierwszych kroków, które możesz podjąć:
- Zrozumienie dziecięcego PTSD – świadomość tego, czym jest PTSD i jak wpływa na twoje życie, to pierwszy krok do zdrowienia.
- Ćwiczenia regulujące układ nerwowy – medytacja, pisanie ekspresyjne czy techniki oddechowe mogą pomóc w odzyskaniu równowagi.
- Poproś o pomoc specjalistę – wsparcie terapeuty może odegrać kluczową rolę w procesie zdrowienia. Ważne jest jednak, aby znaleźć specjalistę, który rozumie specyfikę PTSD i złożonego PTSD (CPTSD) oraz stosuje podejście uwzględniające pracę z ciałem i układem nerwowym.
- Unikanie retraumatyzacji – jeśli rozmowa o traumie pogarsza twój stan, warto znaleźć alternatywne sposoby przetwarzania emocji.
Życie z nierozwiązaną traumą dzieciństwa może być trudne, ale nie jesteś w tym sam. Istnieją skuteczne sposoby na odzyskanie kontroli nad swoimi emocjami i codziennym funkcjonowaniem. Kluczowe jest znalezienie metod, które rzeczywiście ci służą – takich, które pomagają w samoregulacji i stopniowym budowaniu wewnętrznej stabilności.
Nie musisz czekać na idealny moment, aby zacząć swoją drogę do samoregulacji. Każdy mały krok w kierunku lepszego samopoczucia ma znaczenie. Spróbuj wsłuchać się w siebie, eksperymentować z różnymi technikami i otaczać się ludźmi, którzy cię wspierają. Zmiana jest możliwa – i zasługujesz na nią.
Opr. Katarzyna Zielińska
na podstawie książki autorstwa Anny Runkle, „Pokonaj traumy z dzieciństwa Samoregulacja w skutecznych ćwiczeniach z ciałem i umysłem. Pozbądź się zespołu stresu pourazowego i wewnętrznych blokad” wydanej przez Wydawnictwo Vital
